شايد با ديدن موضوع اين مطلب تعجب کرده باشيد و سؤالهاي زيادي ذهنتان را درگير کرده باشد يا شايد اکنون به خود ميگوييد: «مگر ميشود؟ چگونه ميتوان به بچهاي که هنوز زبان مادرياش را نميفهمد زبان ديگري آموخت؟ اصلاً تواناييش را دارد؟!» بسياري از والدين با شنيدن اين صحبتها از فراهم آوردن شرايط لازم براي آموزش بيش از يک زبان به کودک خود منصرف ميشوند. آنها شنيدهاند که با اين کار کودک دچار سردرگمي و تأخير در تکلم ميشود.
در اين مطلب سعي بر اين است که اين موضوع را از زواياي متعددي بررسي کنيم و برخي فرضيهها، سؤالها و افکار نادرست در اين مورد را بيان کرده و آنها را بررسي کنيم. در ادامه برخي نکات دربارهي آموزش زبان به نوزادان و خردسالان نيز بيان ميشود.
بهترين سن آموزش زبان
در مباحث زبانشناسي و در ميان نظريههاي اصل پيدايش زبان، نظريهاي به نام منبع ژنتيکي وجود دارد. اين نظريه بيان ميکند که انسان به طور ذاتي و ژنتيکي از بدو تولد شروع به يادگيري زبان و صحبت کردن به وسيلهي آن ميکند و اين عمل بر عهدهي بخش مشخصي از مغز است که تا قبل از سنين بلوغ فعال است و پس از آن به اصطلاح خاموش ميشود. بدين معنا که هرچه از بدو تولد فاصله ميگيريم، امکان صحبت کردن يک زبان توسط فرد به صورت بومي (native) به صفر گرايش پيدا ميکند و يادگيري سختتر ميشود. برخلاف تصوري که از ذهن نوزاد ميشد که ذهن نوزاد تازه به دنيا آمده مانند صفحهاي سفيد است، بر اساس اين نظريه ذهن نوزاد طبق شواهد و آزمايشهاي انجام شده کاملاً از قبل برنامه ريزي شده است که بررسي و اثبات آن از محدودهي بحث ما خارج است.
جورج يول (George Yule) در کتاب خود به نام مطالعهي زبان (The Study of Language) در فصل 13 و 14 دربارهي بهترين سن يادگيري زبان اول و دوم ميپردازد. او بيان ميکند که بر اساس نظريهي منبع ژنتيکي بهترين سن براي يادگيري زبان دوم سنين قبل از بلوغ (حدود 9 يا 10 سالگي) است؛ به اين علت که تا سن10 سالگي کودک بر گفتار، نوشتار و قواعد زبان خود تا حدودي مسلط شده است و ميتواند به مباحث زبان يا زبانهاي ديگري بپردازد. بنابراين اگر انسان تا قبل از دوران بلوغ در معرض زبان قرار نگيرد امکان يادگيري رفته رفته سختتر ميشود.
سؤالهاي متداول دربارهي آموزش زبان به نوزادان و خردسالان
در اين بخش به بررسي برخي سؤالهاي مطرح شده از سوي والدين و برخي تفکرات نادرست آنها در اين زمينه ميپردازيم:
1. آيا آموزش زبان در سنين نوزادي و خردسالي کمي زود نيست؟
هيچگاه آموزش زبان به فرزندتان دير نيست. بچهها شعرها، آهنگها و قصهها را دوست دارند. آنها به طور طبيعي زبان را فراميگيرند. بيشتر متخصصان بر اين باورند که دوران خردسالي بهترين زمان براي يادگيري زبان دوم است. ذهن نوزاد از بدو تولد تا سنين دو يا سه سالگي مانند يک اسفنج عمل ميکند. همچنين بهترين زمان براي والدين است تا به فرزند خود زبان بياموزند. والدين و بقيه بزرگترها به طور طبيعي با نوزادان و خردسالان نسبت به بچههاي بزرگتر آرام و شمردهتر حرف ميزنند. آنها نيز اغلب به تکرار کردن کلمهها و عبارتها تمايل دارند. تکرار کردن امري مهم در يادگيري زبان است.
2. چگونه بچهي من زبان ياد ميگيرد؟
بچهها از راههاي مختلفي زبان ياد ميگيرند. مهمترين آنها شنيدن است. هرچه بيشتر کلمه بشنوند، بيشتر کلمه ياد ميگيرند. همچنين از طريق مشاهده و تقليد کردن نيز ميآموزند. وقتي که با فرزندتان بازي ميکنيد، او سعي ميکند بياموزد تا بتواند اشيا را با آنها توصيف کند. معمولاً مهدهاي زبان و آموزشگاهها در زبان آموزي فرزندتان به وسيلهي آهنگها، بازيها و شعرها به شما کمک ميکنند.
3. چه مدت با آنها تمرين کنيم؟
يادگيري زبان را بخشي از فعاليتهاي روزانهي فرزند خود قرار دهيد. هر زمان که ميدانيد با او به زبان انگليسي آواز بخوانيد، شعر بخوانيد يا بازي کنيد. مثلا هنگامي که پوشکش را عوض ميکنيد يا او را به حمام بردهايد با او به انگليسي شعر بخوانيد يا هنگام خوابيدن برايش قصه بگوييد. آموزش زبان را به عنوان بازي در نظر بگيريد نه به عنوان درس دادن. نوزادان خودشان به ما ميفهمانند که چه زماني خسته شدهاند، حوصلهشان سررفته است يا گرسنه هستند. هنگامي که نوزادتان چشمانش را ميمالد، گريه ميکند يا چهار دست و پا فرار ميکند، نشان دهندهي اين است که احتمالا نوزادتان براي فعاليت جديدي آماده است. اين کار خيلي مهم است که نوزاد را بيش از حد تحريک نکنيد.
4. آيا فرزند من در يادگيري زبان اولش (زبان مادري) دچار سردرگمي ميشود؟
بسياري از والدين هراس از اين دارند که فرزندشان با يادگيري دو زبان به طور همزمان دچار گيجي و سردرگمي ميشوند. تحقيقات نشان داده است که نوزاد ميتواند همزمان چندين زبان را ياد بگيرد. در خانوادههايي که دو زبانهاند، يکي از والدين به يک زبان و ديگري به زبان ديگر صحبت ميکند. برخي مواقع آنها يک زبان را به عنوان زبان «بومي» انتخاب ميکنند اگرچه کودکان بر اساس آن چيزي که اغلب ميشنوند تصميم ميگيرند. بايد هرکاري را که طبيعيتر است و به شما احساس راحتي بيشتري ميدهد انجام دهيد. تعامل داشتن با نوزادتان با هر دو زبان اصليترين راه است. هيچگاه نگذاريد که تلويزيون جاي شما را بگيرد.
منبع: https://www.mrmotarjem.ir/blogs/teaching-english-to-babies
درباره این سایت